Bölgesel Macera Günlüğü Yazılar

Onna Ne Demek? Bir Kelimenin Ardındaki Kültür, Hikâye ve Gerçekler Bir dil öğrenirken en basit kelimeler bile sizi o kültürün derinliklerine çeken güçlü kapılar olabilir. Japonca’daki 「女」 (onna) kelimesi de tam olarak böyle bir kelime. İlk bakışta yalnızca “kadın” anlamına geliyor gibi görünse de, tarihsel bağlamı, sosyal anlamları ve kültürel çağrışımlarıyla çok daha zengin ve katmanlı bir hikâye anlatır. Gelin, bu kısa ama anlamı büyük kelimenin dünyasına birlikte bir yolculuk yapalım. 「女」 (Onna) – Basitçe “Kadın” Japonca’da 「女」 kelimesi doğrudan “kadın” anlamına gelir ve telaffuzu onna şeklindedir. Modern Japonca’da günlük konuşmalardan yazılı metinlere kadar son derece yaygın kullanılır. Örneğin: 女の人…

Köpeğe Neden “İt” Denir? Bir Kelimenin Hikâyesi, Bir Dostluğun İzleri Size bir hikâye anlatmak istiyorum… Bir sabah, kentin karmaşasıyla uyanan küçük bir mahallenin sokaklarında, iki farklı bakış açısının kesiştiği bir yerde başlayan bir hikâye bu. Biri dünyaya çözüm arayarak bakan, planlı, analitik bir adam: Cem. Diğeri ise kalbiyle düşünen, duygularını ön planda tutan bir kadın: Elif. Ve ikisinin hayatını altüst eden bir üçüncü karakter: sahipsiz bir köpek. Bir Sokak, Bir Karar, Bir Kelime Cem, sabah yürüyüşlerinde hep aynı rotayı izlerdi. O gün de her zamanki gibi planlı adımlarla ilerlerken, sokağın köşesinde titreyen bir köpek gördü. Kirli, zayıf ve gözlerinde derin…

Dolmalık Fıstık ve Çam Fıstığı: Tarihsel Köklerden Sofralara Uzanan Bir Ayrım Geçmişi anlamak, bazen büyük savaşları ya da hanedan değişimlerini incelemekten değil, sofralarımızdaki küçük detaylara dikkat etmekten geçer. Benim için bir tarihçi olarak bu detaylardan biri fıstıktır. Evet, kulağa sıradan gelebilir; ama dolmalık fıstıkla çam fıstığı arasındaki farkı anlamak, aslında tarihsel süreçlerin ve toplumsal dönüşümlerin nasıl gündelik yaşama yansıdığını görmek demektir. Sofralar, tarihin sessiz tanıklarıdır; tıpkı bir dolmanın içindeki minik fıstık tanesinin bize ticaret yollarını, ekonomik ilişkileri ve kültürel alışkanlıkları anlatması gibi. Osmanlı Sofralarından Günümüze: Fıstığın Tarihsel Yolculuğu Dolmalık fıstık olarak bildiğimiz tür, aslında yer fıstığı veya antep fıstığı ailesinden…

Kaolin Kili Nereden Alınır? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir Yolculuk “Bir malzeme yalnızca bir ürün değil, aynı zamanda bir hikâyedir.” Kaolin kili hakkında konuşurken bu cümle kulağa romantik gelebilir ama aslında derin bir gerçeği yansıtır. Çünkü nereden, nasıl ve kimlerden aldığımız, doğaya ve topluma karşı sorumluluğumuzun bir göstergesidir. Bu yazı, yalnızca “kaolin kili nereden alınır?” sorusuna yanıt vermekle kalmayacak; aynı zamanda bu basit gibi görünen alışveriş tercihini toplumsal cinsiyet rolleri, çeşitlilik ve sosyal adalet çerçevesinde sorgulamamıza vesile olacak. Kaolin Kili Nedir ve Neden Önemlidir? Kaolin kili, doğada beyaz renkte bulunan ve kozmetikten seramiğe, ilaçtan sanata kadar geniş…

8 Nisan 20266’da Güneş Tutulması Türkiye’den Görülür mü? Bir Filozofun Gökyüzüne Bakışı Gökyüzüne yönelmek, insana ilk soruyu fısıldar: “Var mı olmak ya da yok olmak arasında bir sınır?” Bir filozof için tutulma yalnızca astronomik bir hadise değildir; gölgenin ışığın üzerine düşmesidir; bilgiyle cehalet, aydınlıkla karanlık arasındaki sınırdır. 8 Nisan 20266’da gerçekleşecek olduğu varsayılan Güneş tutulması Türkiye’den gözlemlenebilecek midir? Bu soru bizi, etik, epistemoloji ve ontoloji düzlemlerinde düşünsel bir gezintiye çıkarır. Ontoloji: Tutulmanın Varlığı ve Görünürlüğü Ontoloji açısından “var olmak” ile “görünmek” farklı kavramlardır. Güneş tutulması evrensel olarak “var” olabilir fakat belirli bir coğrafi noktadan görünmeyebilir. Tutulmanın gölge kuşağı (umbra ya…

Kanserojen Yiyecekler Nelerdir? Sağlığımızı Tehdit Eden Gizli Tehlikeler Bir sabah kahvaltısında kızarmış ekmeğin kokusu mutfağı sararken ya da dostlarla mangal keyfi yaparken, çoğumuzun aklına bu lezzetli anların içinde saklanan potansiyel bir tehlike gelmez: kanserojen yiyecekler. Gündelik hayatımızda sıkça tükettiğimiz bazı besinler, aslında fark etmeden vücudumuzu hastalıklara açık hâle getiriyor olabilir. Peki, hangi yiyecekler bu riski taşıyor ve bunlardan nasıl korunabiliriz? Kanserojen Nedir ve Neden Önemlidir? “Kanserojen” terimi, hücrelerde DNA hasarına yol açarak kanser riskini artıran maddeleri ifade eder. Bu maddeler doğada kendiliğinden bulunabileceği gibi, bazı gıda işlemleri, pişirme yöntemleri veya katkı maddeleri sonucu da oluşabilir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve…

Tefal Çizilmez Tava Hangisi? İnsan Zihninin Çizilmeyen Yüzeyi Üzerine Psikolojik Bir Analiz Bir psikolog olarak insan davranışlarını incelerken, kimi zaman gündelik eşyaların derin semboller taşıdığını fark ederim. Tefal çizilmez tava da bu sembollerden biridir. Dayanıklılığı, sabrı ve yüzeysel zarara karşı direnciyle yalnızca bir mutfak ürünü değil, insan zihninin metaforik bir aynasıdır. Peki, Tefal çizilmez tava hangisi? Bu sorunun yanıtı, aslında insanların stres, eleştiri ve duygusal baskı karşısında nasıl “çizilmeden” kalabildiğini anlamakla ilgilidir. Bilişsel Psikoloji Perspektifinden: Zihinsel Kaplamanın Gücü Bilişsel psikoloji, insanın düşünme, algılama ve karar verme süreçlerine odaklanır. Bir Tefal çizilmez tava, bilişsel dayanıklılığın somut bir temsilidir. Her gün karşılaştığımız…

Tasvir Tekniği Ne Demek? Psikolojik Bir Mercekten Bakış Her insan, dünyayı farklı bir şekilde algılar ve bu algı, içsel dünyamızın bir yansımasıdır. Bir psikolog olarak, insanların davranışlarını anlamak için bazen kelimeler yeterli olur, bazen ise onları anlamak için daha derinlemesine bir gözlem yapmamız gerekir. Tasvir tekniği, tam da bu gözlem gücüne dayalı bir anlatım biçimidir. Ama bu sadece bir anlatım tekniği değildir; bir anlam, bir duygu ve bir düşünüş şeklidir. Peki, tasvir tekniği ne demek ve bu teknik nasıl insanların algılarıyla ilişkilidir? Tasvir, bir nesne, kişi, mekan veya duygunun ayrıntılı bir şekilde anlatılmasıdır. Ancak psikolojik bir perspektiften bakıldığında, tasvirin yalnızca…

Kamulaştırma Aşamaları Nelerdir? Cesur Bir Büyüteç, Net Bir Yol Haritası Kamulaştırma… Kâğıt üstünde “toplum için en iyisi” denilerek başlayan süreç, pratikte çoğu kez insanların evlerine, tarlalarına, hatıralarına dokunan sert bir müdahaledir. Evet, kamusal projeler gerekir; yol da hastane de köprü de hayat kurtarır. Ama soralım: “Kamu yararı” dediğimiz şey her zaman gerçekten kamuya mı yarar, yoksa kolayca esnetilen bir sihirli parola mıdır? Gel, birlikte kamulaştırmanın aşamalarını hem adım adım kuralına göre kuralım, hem de her adımın gölgesine bir eleştirel ışık tutalım. — 1) İhtiyaç Analizi ve Proje Planlama: Temelin Temeli İlk adım, projeye gerçekten ihtiyaç olup olmadığını ortaya koyan ihtiyaç…

Ruhsal Gerilim Ne Demek TDK? Bir Tarihçinin Bakış Açısıyla Ruhsal Gerilim Bir tarihçi olarak, insanlık tarihinin derinliklerine bakarken, toplumların en büyük zaaflarını, en derin endişelerini, hatta içsel çatışmalarını anlamaya çalışırım. Yüzyıllar boyunca, toplumlar hem fiziksel hem de ruhsal gerilimlerle başa çıkmaya çalıştı. Ruhsal gerilim, hemen hemen her dönemde var olan, ancak zaman içinde farklı şekillerde tanımlanan ve ele alınan bir kavramdır. Antik çağlardan günümüze kadar, insanın içsel dünyasına dair bir takım açıklamalar ve çözüm önerileri gelişmiş, ancak ruhsal gerilim hep aynı kalmıştır: insanın içsel huzursuzluğu. Ruhsal gerilim, Türk Dil Kurumu (TDK) tanımına göre, “zihinsel veya duygusal bir rahatsızlık, sıkıntı, gerilim…