10 Ar Adet Nasıl Yazılır?
10 Ar Adet, Dilin En Gizemli Kurallarından Biri mi?
Herkesin hayatında birkaç dil bilgisi hatası yaptığı anlar vardır. Bu hatalar, çoğu zaman bir sosyal medya paylaşımında, hızlıca yazdığınız bir mesajda ya da yazılı bir ödevde belirginleşir. Ama durun bir saniye… Ya “10 ar adet”i yazarken hata yapıyorsanız? Evet, “10 ar adet nasıl yazılır?” sorusu, günümüzün dil bilgisi bulmacalarından biri haline gelmiş durumda. Hadi, birlikte bu soru üzerinde kafa yoralım. Herkesin kafasında deli gibi dönüp duran, bir türlü çözülmeyen bir dizi sorudan biri bu. Yani, kimse farkında değil ama “10 ar adet” yazarken ciddi bir yazım savaşı veriyor!
Benim de yıllardır böyle yazdığım bir şey var: “10’ar adet.” Gerçekten bu yazımı, ilk defa doğru yazabilen birini gördüğümde, kafamda şöyle bir “Çak!” sesi duyuldu. Çünkü yıllardır “10 ar adet” yazıp, duruyordum. Şimdi size basitçe nasıl yazılacağını anlatacağım ama itiraf ediyorum, hâlâ bazen tedirginim.
“10 Ar Adet” mi, “10’ar Adet” mi? Bu Konuyu Konuşalım
Şimdi… Hayat çok kısa, bu tarz dil bilgisi meseleleri ciddiye alıp insanın kafasını karıştırmasın diye düşündüm ama burada bir noktayı netleştirmeliyim: 10’ar adet doğru yazım. Bir de bu 10’ar’ın nasıl bir şey olduğunu anlatmam gerekirse: “Ar”ın üstünde bir eğik çizgi vardır. Hani, çoğumuz okullarda öğrendik ama bir şekilde bu noktayı unutmuş olabiliriz. Aradaki “ar” kelimesinin “ayrı” anlamına geldiğini unutmayın. Yani, 10’ar adet derken, aslında her 10’unun birer adet olduğunu anlatıyoruz. “10 ar adet” yazmak ise yanlış olur, çünkü buradaki “ar” bağlaç değil, bir sayı belirleyici.
Ama gel gör ki, arkadaşlarım arasında o kadar çok karışan bir konu oldu ki, bazen cümlemi düzgün kuramamaktan korkuyorum. Geçenlerde biri bana sormuştu:
Arkadaşım, 10’ar adet yazmak doğru değil mi?
Ben de “Hıh, evet, aslında doğru ama…” diyerek biraz daha düşünmeye başladım.
Gündelik Hayatta 10’ar Adet Problemi
Düşünsenize, biri size “10’ar adet elma al.” diyor, ne yaparsınız? Biraz kafa karıştırıcı değil mi? Yani, markette bu 10’ar adet elmanın hangi anlamda olduğunu, 10’unun toplamda kaç olduğunu hesaplamak zorlaşır. “Hadi gel, 10’ar adet alalım.” diye markete girdiğinizi düşünün… Arkadaşınıza dönüp şöyle diyorsunuz:
“Yani… 10’ar mı? O zaman kaç tane alacağız?”
“10 tane elma mı alacağız yoksa toplam 100 tane mi?”
Ve bir anda, her şey çok karmaşık hale geliyor.
Tabii bu “10’ar adet”le ilgili herkesin kafasında değişik fikirler olabilir. Mesela, geçen gün bir arkadaşım bana şöyle dedi:
“Yani, 10’ar adet yazmak, 10 tane yazmak demek değil mi?”
Ben de, “Hayır, aslında 10’ar, her bir grupta 10 tane olduğunu belirten bir yazım şeklidir” dedim ama o da tabii, “Bana ne?” diyecekti. Çünkü kimse dil bilgisi kurallarına takılmak istemiyor, o an.
10’ar Adet Yazımında Neden Zorlanıyoruz?
Hadi, işin komik kısmına gelelim: Biraz düşündükten sonra fark ettim ki, aslında 10’ar adet yazarken en çok zorlandığımız şey, sürekli kararsız kalmamız. Yazılış biçimi “10’ar adet” olsa da, gözlerimiz bazen başka şekilde yazmayı tercih edebiliyor. Hem de neden? Çünkü dilimizdeki kurallar genellikle düşünce yapımızla uyuşmuyor.
Örneğin, “her birine 10’ar adet” dediğimizde, kafamızda “her biri, yani 10 tane değil mi?” sorusu hemen beliriyor. Bazen dilin mantığı bu kadar karmaşıklaşıyor, biz de sadece yazmak istiyoruz. Cümleyi oluşturduğumuz an, yazım hatalarını ve dil bilgisi kurallarını ikinci plana atıyoruz.
Bir örnek daha vereyim: Geçen hafta pazara giderken, manavdan 10’ar adet domates aldım. Birini tanıyorum ve hemen dedim ki:
“Abi, 10’ar adet almak ne demek? Yani toplamda 20 mi? 30 mu?”
Beni tabii büyük bir gülüşle dinledi, sonra düşündü, “Bilmiyorum” dedi. Ve bu da zaten olayın özeti oldu: 10’ar adet yazmanın bize sağladığı kolaylık, aslında pratikte genellikle karışıklığa dönüşüyor!
10’ar Adet ile İlgili İlginç Fikirler
Şimdi şu soruyu sormak gerek: Her şey 10’ar adet olmak zorunda mı? Hani, diyelim ki şuna bir bakalım, gerçekten hayatımızda her şey 10’ar adet mi olmalı? Neden “10 adet” diyemiyoruz? Neden 10’ar? Neyse ki dilimizin kuralları sabit, ama bazen de kafamıza takılmıyor değil. Kendime, “Neden bu kadar uğraşıyoruz ki, değil mi?” diye soruyorum bazen.
Sürekli doğru yazmak önemli mi, yoksa iletişimi sağlamak mı daha önemli? Bazen doğru yazmaktan çok, insanların birbirini anlaması daha önemli geliyor. Ama “10’ar adet”i doğru yazmak, en azından yazım hatalarına yer bırakmıyor.
Sonuç Olarak…
Beni tanıyorsanız, zaten anladınız; “10’ar adet nasıl yazılır?” sorusu bile başlı başına eğlenceli bir tartışma konusudur. Sonuçta yazım hataları yapmamak önemli ama dilin doğru kullanımını takıntı haline getirmemek lazım. Yani, bu yazıyı okuduktan sonra, siz de “10’ar adet” yazarken, bir an durup biraz daha eğlenceli bir şekilde yaklaşabilirsiniz. Sonuçta dil, kuralların ve anlamın ötesinde, iletişim kurduğumuz her an bizi birleştiren bir araçtır. O yüzden, kurallara takılıp kalmaktansa, bazen biraz eğlenceli düşünmek daha iyi.